DARPA’nın düzenlediği Alfa İt Dalaşı adlı etkinlikte karşı karşıya gelen yapay zekâ ve savaş pilotu kontrolündeki F-16’ların mücadelesinde yapay zekâ, 5-0’lık skorla kazanan taraf oldu.
ABD Savunma Bakanlığına bağlı Savunma İleri Araştırma Projeleri Teşkilatı’nın (DARPA) 2019’da hayata geçirdiği Hava Muharebesi Evrimi (Air Combat Evolution- ACE) programı altında düzenlenen faaliyet tamamlandı. Alfa it Dalaşı Denemeleri adında ve uçuş simülatörü ortamında gerçekleştirilen faaliyette yapay zekâ kontrolündeki bir F-16, deneyimli bir savaş pilotu tarafından uçurulan F-16’yla mücadele etti.
Aurora Flight Sciences, EpiSys Science, Georgia Tech Research Institute, Heron Systems, Lockheed Martin, Perspecta Labs, PhysicsAI ve SoarTech takımlarının geliştirdiği yapay zekâların birbirlerine karşı verdiği mücadelenin kazananı Heron Systems oldu. Müsabakanın final ayağında Lockheed Martin’in yapay zekâsını yenen Heron Systems’ın karşısına bu kez bir F-16 pilotu çıktı.Silah olarak sadece uçağın burnundaki makinalı topun kullanıldığı mücadelede yapay zekâ kontrolündeki F-16, savaş pilotunun yönettiği uçağı 5 kez düşürmeyi başararak müsabakanın galibi oldu. Müsabakayı izleyenlere göre yapay zekânın üstün nişan alma kabiliyeti mücadelenin belirleyici unsurları arasında yer aldı.
İnsan pilotun taktiklerini değiştirmesi fayda etmedi
Müsabakayı kazanan yapay zekânın ardında ise derin pekiştirmeli (takviyeli) öğrenme yaklaşımı bulunuyor. Öznelerin bir ortamda en yüksek ödül miktarına ulaşabilmesi için hangi eylemleri yapması gerektiğiyle ilgilenen bir makine öğrenmesi yaklaşımı olarak tanımlanan yöntemde, yapay zekâ algoritmaları bir görevi anlamlandırmak için sürekli ve bazen de çok hızlı bir şekilde denemeler yapıyor. İlk etapta bir bebeği uçak kokpitine oturtmaya benzetilen süreç, sonraki aşamada yapay zekânın dâhil olduğu simülasyonlarla ilerliyor ve yapay zekâ kendine buradan bir yöntem çıkarıyor.
Alfa it Dalaşı Denemeleri sırasında yapay zekâ kontrolündeki F-16’ların müsabakalar sırasında “elde ettikleri deneyimleri” kullanmaları ise yasaklandı. Kazanan takımın Kıdemli Makine Öğrenmesi Müdürü Ben Bell’in “adaletsiz oldu” diye adlandırdığı karar, savaş pilotu yönetimindeki uçağın yapay zekâ kontrolündeki rakibine karşı daha uzun süre hayatta kalmasını sağladı. İnsan pilot, müsabaka sırasında taktiklerini değiştirdiği için yapay zekâya karşı verdiği mücadelede daha uzun süre hayatta kaldı. Ancak günün sonunda insanın öğrenme hızı makinenin öğrenme hızına yetişemediği için kaybeden taraf savaş pilotu oldu.
DARPA Stratejik Teknoloji Ofis Müdürü Timothy Grayson, turnuva sonrasında yaptığı açıklamada “ Bugün burada gördüklerimize insan-makine simbiyozunun başlangıcı demek istiyorum. İnsanın kokpitte oturduğu ve uçağın ise yapay zekâ algoritmalarından biri tarafından uçurulduğunu düşünün. Tam bir silah sisteminin oluştuğu bir ortamda insan en iyi yaptığı şeye yani stratejik düşünmeye odaklanırken yapay zekâ ise yapay zekânın en iyi yaptığı şeyi yapacak.”
Bakalım, önümüzdeki süreçte yapay zekâ kontrollü savaş uçakları hava muhaberelerinde ne kadar etkili olacak?
