Boğaziçi Üniversitesi Çevre Bilimleri Enstitüsü Dr. Öğr. Üyesi Berat Zeki Haznedaroğlu ve ekibinin mikroalg çalışmaları, ilk Türk astronotları tarafından uzaya taşınacak 13 projeden biri seçildi. Proje kapsamında beş farklı mikroalg türünün insanlı uzay misyonlarında yaşam destek ünitesi olarak kullanım potansiyelleri Uluslararası Uzay İstasyonu’nda (UUİ) test edilecek.
Türkiye’nin Millî Uzay Programı çerçevesinde Boğaziçi Üniversitesi yürütücülüğünde TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi (MAM) ve İstanbul Medeniyet Üniversitesi (İMÜ) ortaklığında hayata geçen “Uzay Görevleri için MikroAlgal Yaşam Destek Üniteleri” (UzMAn) projesi de uzaya gidecek 13 çalışma arasında yer aldı. Ay ve Mars gibi gezegen ya da uydulara gerçekleştirilecek insanlı uzay misyonlarında mikroalglerin kullanım alan ve etkinliği, ilk Türk astronomlar Alper Gezeravcı ile Tuva Cihangir Atasever nezaretinde UUİ’de teste tabi tutulacak.
“MİKROALGLERİN METABOLİK KABİLİYETLERİ TEST EDİLECEK”
Boğaziçi Üniversitesi Çevre Bilimleri Enstitüsü Dr. Öğr. Üyesi Berat Zeki Haznedaroğlu, projenin dünyada ilk olduğunu ve geliştirdikleri mikroalglerin yer çekimsiz ortamdaki kabiliyetleri ile metobolik değişikliklerinin analiz edileceğini ifade ediyor:
“Mikroalglerle ilgili olarak Boğaziçi Üniversitesi İstanbul Mikroyosun Biyoteknolojileri Araştırma ve Geliştirme Birimi’nde (İMBİYOTAB) kapsamlı çalışmalar gerçekleştiriyoruz. Yakın zamanda Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile Avrupa Komisyonu tarafından sağlanan desteklerle Biyoekonomi Odaklı Kalkınma için Entegre Biyorafineri Konsepti (INDEPENDENT) gibi birçok öncü projeyi hayata geçirdik. Şimdi farklı paydaşlarımızın yer aldığı bu yeni projemiz bizi oldukça heyecanlandırıyor. Çünkü UzMAn projesi Türkiye’nin Millî Uzay Programı çerçevesinde uzaya taşınacak 13 öncü projesinden biri oldu. Uluslararası Uzay İstasyonu’nda mikroalg türlerinin yerçekimsiz ortamda yüksek oranda karbondioksit özümseme ve oksijene çevirme kabiliyetleri ile fotosentetik performansları ölçülecek. Deneyin son kısmında 14 gün boyunca UUİ’da mikrogravite koşullarına maruz kalan mikroalglerde oluşan metabolik değişiklikler yeni nesil RNA dizileme teknikleri kullanılarak belirlenecek ve dünyada gerçekleştirilecek kontrol deney grubu ile karşılaştırılacak.”
“MARS’A İNSANLI YOLCULUK İÇİN ÇOK DEĞERLİ”
Görev kapsamında beş farklı mikroalg türünün test edileceği bilgisini paylaşan Dr. Öğr. Üyesi Haznedaroğlu, projenin ulusal ve uluslararası alanda dünyada ilk olduğunu da ifade ediyor.
Mikroalglerin Ay ve Mars’a düzenlenmesi planlanan insanlı uzay misyonlarında gıda üretim, atık su arıtım, hava iyileştirme, biyo-madencilik ve 3 boyutlu biyomalzeme üretimi gibi birçok kritik sistemde kullanılabileceğini de sözlerine ekleyen bilim insanı, “Proje, Türkiye ve dünya için öncü bir niteliğe sahip. Özellikle insanlı uzay misyonları için mikroalglerin performansını şimdiden değerlendirmemiz bizim için çok önemli veriler sağlayacak. Beslenme açısından yüksek protein içerikli, vitamin ve Omega yağ asit değerleri zengin canlılar olan mikroalgler mürettebat için gıda kaynağı olmalarının yanında, uzay istasyonlarında ortaya çıkan atık suyun arıtılması, diğer tohum ve bitki türleri için biyogübre olarak kullanılabilirken kabin içi hava iyileştirme sistemlerine de destek oluyor. Mars gibi uzun sürmesi öngörülen insanlı yolculuklarda mikroalglerin bize sağlayacağı avantajların tespiti için Uluslararası Uzay İstasyonu’nda yer çekimsiz ortamdaki bu deneyler çok değerli. Ayrıca Millî Uzay Programı kapsamında uzaya ilk Türk astronotları tarafından taşınacak 13 projeden biri olarak seçilmenin de ekip olarak haklı gururunu yaşıyoruz.”diye konuştu.
