Amerikan uzay ajansı NASA, Ay yüzeyinde daha önce sanılandan daha fazla su bulunduğunu açıkladı. Ay’da kurulması planlanan yeni uzay üssü için bu sular hayati önem taşıyor olacak.
NASA‘nın Pazartesi günü için hazırladığı büyük duyurunun detayları nihayet ortaya çıktı. Yapılan resmi açıklamalara göre, bilim insanları Ay yüzeyinde sanılandan çok daha fazla miktarda su buzulu bulunduğu yönünde kesin sonuca vardı. NASA, bu su buzullarının 2020’li yıllarda inşaa edilmesi planlanan yeni Ay üssü için hayati önem taşıyacağını belirtti.
Ay yüzeyinde su keşfi elbette ilk kez yapılmıyor. Bilim insanları bu konuyla ilgili ilk bulguları 2009 yılında yapmıştı. Daha sonra yapılan araştırmalar sonucunda ise Ay’da su bulunduğuna dair 2018 yılında kesin sonuca varıldı. NASA şimdi bugün yayınlanan iki yeni araştırmayla birlikte bu bulguların hem yeni kanıtlarla desteklendiğini hem de su buzullarının miktarının sanılandan çok daha fazla olduğu konusunda veriler elde edildiğini açıkladı.
Ay’daki su buzullarının daha önce yalnızca bazı büyük kraterlerin, hiç güneş ışığı almayan ulaşılması zor kısımlarında bulunduğu düşünülüyordu. Yeni bulgular ise bunun tam olarak doğru olmadığını ortaya çıkardı. NASA, Ay’ın güneş gören ve astronotlar için ulaşılması kolay kısımlarında da su tespit edildiğini duyurdu. Yapılan açıklamalara göre bu su buzulları yüzeydeki mini-kraterlerin ‘buz kapanı’ ismi verilen küçük ‘ceplerinde’ yer alıyor. Ay yüzeyinin hem güney hem de kuzey kutbunun bu şekilde su buzullarıyla kaplı olduğu sonucuna varılmış (daha önce suyun yalnızca güney kutbunda bulunduğu sanılıyordu). Araştırma lideri Paul Hayne’nin ifadelerine göre Ay’ın 40 bin kilometrekarelik alanı su buzulları tutabilecek elverişli şartlara sahip.
Konuyla ilgili bazı açıklamalar yapan Hayne,“Kendinizi Ay yüzeyinde iki kutuptan birisine yakın bir yerde ayakta dururken hayal edebilirseniz, etrafınızda neredeyse her yerde gölgelerin olduğunu fark edeceksiniz. Bu küçük gölgelerin birçoğu su buzullarıyla kaplı olabilir.“ şeklinde konuştu.
Ay, aslında suyun buz halde bulunabilmesi için çok da uygun bir ortama sahip değil. Gündüz vakti Ay’ın sıcaklığı 100 santigrat dereceyi aşabiliyor. Ancak yörüngesindeki 1.54 derecelik eğiklik nedeniyle Ay’ın kutuplarında hiç güneş ışığı görmeyen bazı bölgeler de var. NASA bu bölgelerdeki sıcaklıkların -157 santigrat dereceyi aşmadığını ve dolayısıyla su buzulları için uygun bir ortam oluşturduğunu söylüyor.
Ay yüzeyinde su bulunması elbette gelecekteki insanlı Ay görevleri için çok şey ifade ediyor. Bugün başta NASA olmak üzere birçok uzay ajansı ve şirket insanoğlunun Ay’a geri dönüşü için büyük planlara sahip. Bunların arasında Ay’da büyük bir koloni kurmak da var. Örneğin 2050 yıllar itibarıyla Ay’da binlerce insanın yaşayacağını tahmin eden Avrupa Uzay Ajansı, Ay’ın gelecekte turistik bir tatil noktası haline gelebileceğini söylüyor.
Tabi yeni araştırmaların insanlı Ay görevlerine etkisi hakkında konuşmaya başlamak için henüz çok erken. NASA, keşfedilen su kütleleriyle ilgili şu an için çok da fazla bir bilgiye sahip değil. Uzay ajansı ilerleyen çalışmalarla birlikte su buzullarının detaylarını daha da iyi anlamaya çalışacak. Sonrasında ise gönderilecek bir gözlem aracıyla birlikte buzulların yakından incelenmesi bekleniyor. Bakalım bulunan su kütleleri geleceğin ‘Ay insanları’ için kullanışlı olacak mı.
